Leren op afstand is de nieuwe realiteit. Maar waar de ene leerling volop steun en aandacht van de ouders krijgt, staat de ander er grotendeels alleen voor. Academie Tien startte een buddyproject om gelijke kansen te bevorderen.

PERSOONLIJKE BEGELEIDING

Een buddy is een vrijwilliger die drie keer per week dertig minuten met een leerling (video)belt om te vragen hoe het gaat. Mentor en coördinator van dit project Rolf de Jong: “Het gaat vooral om de persoonlijke begeleiding. Hoe volg je een planning? Hoe laat sta je op? Lukt het om het schoolwerk allemaal af te krijgen? Waar loop je tegenaan? Zo nodig kunnen de buddy’s ook wat vakinhoudelijke vragen beantwoorden, maar in principe zijn onze leraren daarvoor beschikbaar.” Richard van den Berg, verantwoordelijk voor opleiding en ontwikkeling binnen de school: “Bovendien zijn de gesprekken op zich al waardevol. Wanneer spreekt een jongetje uit Kanaleneiland nou een piloot?”

SIGNALEN VAN THUIS

Het Utrechtse Academie Tien bestaat twee jaar en biedt onderwijs aan zo’n 650 10- tot 18-jarigen van vmbo-tl tot vwo met een diverse sociaaleconomische achtergrond. Waarom startte de school dit initiatief? “Omdat we verschillen zien in hoe goed het thuisonderwijs werkt”, vertelt Richard. Rolf vult aan: “De mentoren kennen onze leerlingen goed omdat wij drie dagen in de week beginnen met een dagstart, ook nu digitaal. Tijdens deze contactmomenten stellen leerlingen vragen via de chat en bespreken we klassikaal hoe het gaat. Dan zie je dat sommigen meer moeite hebben met het behouden van een ritme en volgen van een weekplanning. En dat niet iedereen om 8.30 uur online is. Dat soort informatie hebben we gebruikt om de leerlingen in drie categorieën te delen.”

DRIE CATEGORIEËN

De eerste categorie zijn de kwetsbare leerlingen, voor de tweede zou meer begeleiding fijn zijn en de derde groep krijgt volop ondersteuning van thuis. “We richten ons nu op de eerste groep”, legt Rolf uit. “Het gaat hierbij om leerlingen waar het thuis onrustig is of de ouders de taal niet goed machtig zijn. Of beide ouders hebben fulltime een vitaal beroep waardoor ze weinig tijd hebben om hun kinderen te helpen. De mentoren hebben contact opgenomen met de ouders en leerlingen of zij mee wilden doen aan het buddyproject.” Richard: “Idealiter zouden we iedereen extra begeleiding geven, maar nu richten we ons op de leerlingen die het het hardst nodig hebben.”

VOORWAARDEN CREËREN

De eerste week dat de scholen dicht bleven keek Academie Tien naar de voorwaarden voor onderwijs op afstand. “We hebben een overzicht gemaakt van de stappen waar je eerst aan moet voldoen om hulp op afstand later mogelijk te maken. Denk aan het organiseren van een goede online omgeving en het maken van een duidelijk rooster. We waren al een iPadschool, dus alle leerlingen beschikken daarover. Alleen niet iedereen had internet thuis.” Richard knikt: “Er zijn initiatieven van grote telecombedrijven voor het gratis verstrekken van simkaarten, maar uiteindelijk hebben we het kunnen regelen met wifi van bijvoorbeeld buren van leerlingen en andere slimme oplossingen.”

Richard: “We richten ons op de leerlingen die het het hardst nodig hebben.”

OPROEP VRIJWILLIGERS

Voor de persoonlijke begeleiding van leerlingen had de school vrijwilligers nodig. Rolf: “Het is voor leraren passen en meten met tijd en thuiszittende kinderen. Terwijl er ook mensen thuis zitten die tijd over hebben.” Op maandag 23 maart plaatste Richard een oproep voor vrijwilligers op LinkedIn. Dat leverde een geweldig resultaat op. “Mensen staan te popelen om buddy te worden”, ziet Rolf. “Alle vrijwilligers hebben een vragenlijst via Google Forms ingevuld over hun achtergrond en mogelijkheden. Daaruit kwam naar voren dat drie keer per week een half uur contact haalbaar is.”

25 MATCHES

Academie Tien maakt ook gebruik van de oproep ‘Blauw helpt’ van de KLM. Hierin biedt KLM hulp waar nodig nu er meer personeel thuis zit. En de school zet naast vrijwilligers leerpleinassistenten in als buddy. Normaal gesproken begeleiden zij leerlingen in de gemeenschappelijke ruimten bij huiswerk en geven extra uitleg. Inmiddels zijn er 100 vrijwilligers beschikbaar en 25 matches gemaakt. De vrijwilligers die de school uiteindelijk niet hoeft in te zetten, willen zij koppelen aan andere scholen in de omgeving.

Rolf: “Mensen staan te popelen om buddy te worden.”

WARME OVERDRACHT

Op vrijdag 27 maart hield Academie Tien een online conferentie met uitleg voor de buddy’s. Die bestond uit informatie over de onderwijsvisie van de school, over kansenongelijkheid en over wat er van de vrijwilligers wordt verwacht. “Voordat de buddy’s aan de slag gaan, spreken ze eerst met de mentoren van de leerlingen voor een warme overdracht”, vertelt Rolf. “Wat zijn aandachtspunten? Vervolgens bellen ze de leerling zelf. Tijdens de online conferentie hebben we tips meegegeven. Denk aan zaken als het maken van duidelijke afspraken over videocall momenten en het checken van gemaakte afspraken en of je goed begrepen wordt.”

IN CONTACT

“Omdat we de vrijwilligers niet kennen, is het lastig om een match te maken”, vervolgt Rolf. “De komende tijd moet blijken of er een klik is. Daarom blijven mentoren en vrijwilligers nauw met elkaar in contact. De mentoren zoeken iedere twee weken contact met de buddy’s en zijn tussendoor beschikbaar voor vragen. Dat is fijn bij positieve en negatieve signalen. Bijvoorbeeld wanneer het lukt om een planning nu wél goed aan te houden of wanneer er een mooi gesprek is geweest. Maar er kan ook sprake zijn van huiselijk geweld. Dan kunnen wij, ook in deze tijd, hulp inschakelen. De vrijwilligers zijn onze extra oren, ogen en handen.”

DOORHEEN SLEPEN

“We hopen dat de buddy’s de manier zijn om onze leerlingen door deze weken heen te slepen”, concludeert Richard. “Het is een prachtige motivatie wanneer leerlingen zien dat het hun ondanks alles tóch lukt. Tegelijkertijd zie ik mooie ontmoetingen kriskras door de samenleving heen ontstaan. Wellicht geeft het mensen een interessant kijkje in de wereld van het onderwijs. Er is tenslotte een lerarentekort.”

DOWNLOADS VAN ACADEMIE TIEN

• stappenplan voor inzet van vrijwilligers voor kwetsbare leerlingen
• presentatie met uitleg voor buddy’s